Gümrük Kanunu Nedir?
Gümrük kanunu, dış ticaret işlemleri boyunca uyulması gereken kurallar bütünüdür. Gümrük kanunun amacı, Türkiye Cumhuriyeti Bölgesine giren ve çıkan eşyalara ve taşıt araçlarına uygulanacak kuralları belirler. Böylece gümrük kanunu yönetmeliğine uygun olarak düzenlenen dış ticaret işlemleri daha profesyonel ve kuralların öngördüğü şekilde yerine getirilmiş olur. Türkiye’nin hammaddelere daha uygun maliyetlerle ulaşabilmek için en çok Çin’den olmak üzere Bulgaristan Taşımacılık işlemi ile ithalat yapılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi, Türkiye Cumhuriyeti’ni kapsamakla birlikte, Türkiye kara suları, iç suları ve hava sahası bölgeleri Türkiye’nin gümrük bölgelerine dahildir. Gümrük kanunu ülkemizde 1999 yılında ilk kez uygulamaya geçirilmiştir. Günümüzde kullanılan haline gelmesi ise 18 Haziran 2009 yılında değişikliklere tabi tutulmasıyla gerçekleşmiştir. 15 Mart 2022 tarihinde ise Gümrük Kanununda uygulanmak üzere bazı maddelerde değişiklik yapılması için Cumhurbaşkanı kararı alınmıştır.
Gümrük Kanunu Vergi Oranları
Gümrük vergisi oranları hesaplanırken işlemin ithalat veya ihracat olmasına bağlı olarak farklı yöntemler kullanılmaktadır. Türkiye’nin ithalat ve ihracat ihtiyaçlarını karşılayabilmek için uluslararası lojistik firmaları kullanılmaktadır. Ülkemizin en çok ihracat yaptığı ülkelerden biri olan Almanya içinde Arnavutluk Taşımacılık firmaları önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye gümrük bölgelerinin sınırları içerisinde ithalat veya ticaret gerçekleştirilecek olan her türlü ürüne Gümrük Kanunu’nda belirtilmiş olan gümrük vergisi oranlarına göre vergi uygulanmaktadır.
Gümrük Kanunu Vergi Oranları Nasıl Hesaplanmaktadır?
İthalat işlemi uygulanan ürünlerde gümrük vergisi hesaplama yöntemi; eşyanın veya eşyaların toplam bedeli, uluslararası taşıma bedeli, eşyaların sigorta bedellerinin hesaplanması şeklinde gerçekleşir. Gümrük vergisi uygulanırken baz olarak alınan ana kriter eşyaların toplam bedelidir. 4458 Sayılı Gümrük Kanununda önemli değişikliklerin meydana gelmesine yol açan Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de 15 Mart 2022 tarihinde yayımlanmıştır. Bu karar ile yolcu, kargo ve posta beraberinde getirilecek ürünlere uygulanacak olan gümrük vergisi oranlarında değişiklikler yapılmıştır. Uygulanacak olan değişiklikler 1 Mayıs 2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Gümrük vergisi oranlarında meydana gelen değişiklikler sonucu ile, gerçek kişilere posta veya kargo yoluyla gelen ve ticari nitelikte veya miktarda olmayan eşyalar için değer sınırlaması 1500 eurodan 150 euroya indirilmiştir. Bu kriterdeki eşyaların Avrupa Birliği ülkeleri dışından gelmesi durumunda ise alınacak gümrük vergisi oranı %30’dur. Yine aynı şekilde ticari nitelik veya miktar taşımayan ilaçlar da Avrupa Birliği’ne dahil olan ülkelerden gelmesi durumunda %18, diğer ülkelerden gelmesi durumunda %30 oranında gümrük vergisi alınacaktır.
Posta veya kargo yoluyla değil de, yolcuların beraberinde getirecekleri ticari miktar ve nitelikte olmayan fakat hediyelik eşya limitini aşan eşyalar için de bu oranlar uygulanmaktadır. Yurtdışından getirilen eşyaların brüt olarak kilogramının 30’u geçmemesi gerekmektedir. Diplomatik eşya veya yolcu eşyasının posta veya kargo taşımacılığı yoluyla iletilmesi durumunda ağırlık sınırı uygulanmamaktadır.
Gümrük Kanunu Vergisinden Muaf Olan Eşyalar Nelerdir?
Bilgi edinme, ticari araştırma amaçlarına yönelik olarak inceleme, analiz veya test etmek üzere getirilen eşyalar Gümrük Kanunu vergisinden muaf sayılırlar. Aynı şekilde Türkiye’ye tıbbi araştırma amacıyla getirilen biyolojik materyaller de gümrük vergisinden muaf sayılmaktadır. Fakat bu materyaller Sağlık Bakanlığı tarafınca ruhsatlandırılmış tıbbi laboratuvarlar adına getirilmiş olması gerekmektedir. Muaf olarak sayılan bir diğer durum, milli savunma ve iç güvenlik kapsamı içerisinde serbest dolaşıma sokulmuş olan motorlu araçlar, tescil tarihinin üzerinden 10 yıl geçmeden önce gümrük vergisi alınmadan satışı yapılamamaktadır. Üzerinden 10 yıl geçmiş olması durumunda ise bu belirtilen araçların satışında gümrük vergisi aranmamaktadır.